Kilka dni temu pisałam o tym jak zacząć gotować. W pierwszym punkcie polecałam Wam aby najpierw zastanowić się nad tym co chcecie ugotować, od jakiego dania zacząć. Pisałam o tym, jak wybrać przepis, że powinien być prosty i zawierać możliwie najmniej składników (im mniej tym lepiej). Jest to oczywiście dobry sposób na to aby zacząć gotować i podjąć pierwsze działania w tym kierunku. Jednak dziś chcę Was zachęcić do gotowania bez przepisu – jest to jeszcze lepszy sposób na to aby szybko nauczyć się gotować! Tak naprawdę nie jest Wam potrzebny żaden przepis do ugotowania czegoś smacznego (przepisy możecie traktować orientacyjnie)! Musicie zapoznać się z ogólną zasadą jak przygotowuje się dany rodzaj dania, opanowanie techniki gotowania, która jest moim zdaniem najprostsze na świecie pozwoli Wam na przygotowanie niezliczonych wariacji jednego dania. 

Tak jak wspominałam we wczorajszym poście, uważam, że jednym z najprostszych dań jest przygotowanie zupy.

Jeśli zrozumiecie ogólną idee przygotowywania zup to będziecie w stanie przygotować każdą dowolną zupę.

Zatem jakie są składniki potrzebne do przygotowania zupy:

Woda

Bez niej nie powstanie żadna zupa. Nalej więc wodę do jakiegoś dużego (2-5 litrowego garnka, wszystko zależy od tego ile chcesz ugotować tej zupy). Nie wlewaj jej do pełna, dodasz do garnka inne składniki, które muszą się do garnka zmieścić więc wlej wodę tak mniej więcej tyle aby wypełnić go w 2/3 objętości.

Mięso do zupy

potrzebne do przygotowania wywaru. Może to być dowolne mięso. Ja często używam piersi z kurczaka lub ćwiartki z kurczaka lub porcji rosołowej lub żeberek wieprzowych lub kości (wędzone kości lub żeberka świetnie nadają się np. do grochówki). Ile tego mięsa użyć? Oczywiście to zależy od tego ile wody użyjesz ja na 2,5-3 litra wody używam 1 sporą ćwiartkę z kurczaka. Możesz tu eksperymentować i mieszać różne kawałki mięsa z różnych zwierząt. Świetnie nadają się do zup różne części kury i kurczaka, takiego wiejskiego. Więc jeśli masz np. babcię na wsi, która oferuje Ci np. pół kury to bierz – to jeden z najlepszych prezentów :).  Mięso opłukujesz pod bieżącą wodą, wkładasz do garnka z zimną wodą, dodajesz 2 łyżki soli i wstawiasz na mały gaz – zaczynasz pomału gotować wywar. W zupie chodzi aby aromaty i różne dobre i smaczne rzeczy przeszły z mięsa do wody, która zmieni się w zupę. Dlatego wkładasz mięso do zimnej, a nie gotującej się wody i dodajesz od razu sól. Podczas gotowania, gdy woda w garnku będzie już gorąca na powierzchni zupy zaczną pojawiać się różne farfocle – to między innymi ścięte białko, które warto usunąć. Więc po około 15-20 minutach gotowania zupy można te wszystkie farfocle po wierzchu pływające zdjęć łyżką i wyrzucić.

Uwaga! Możesz pominąć ten krok gdy jesteś wegetarianinem! Nie ma obowiązki używania mięsa do wywaru na zupę! Sama często przygotowuję wywar warzywny – wtedy do zimne, posolonej wody dodaję od razu włoszczyzn. Tylko wtedy dodaję przynajmniej 2 razy więcej marchewek, pietruszek itp. niż w przypadku gdy robię wywar z użyciem jakiegoś mięsa.

Włoszczyzna do zupy

Dodaj je po około 20 minutach od kiedy wstawiłeś garnek z wodą i mięsem na gaz. Do zupy nadają się świetnie różne warzywa korzeniowe. Marchewka, pietruszka, seler oraz por to podstawowy zestaw nadający się właściwie do każdego rodzaju zupy. Dodajesz ich tak naprawdę tyle ile chcesz (oczywiście wszystko zależy od tego ile wody masz w garnku), ja na 2,5 -3 litry wody dodaję zazwyczaj 5-6 średnich marchewek, 2 pietruszki, kawałek selera (selery są zazwyczaj duże więc nie daję całego od razu do 1 zupy), często dodaję też por lub/i obraną cebulę. Włoszczyznę trzeba przed włożeniem do garnka obrać ze skórki i/lub umyć (ja do obierania używam obieraczki do warzyw, nie umiem obierać ich nożem). Jeśli chodzi o krojenie włoszczyzny to możesz ja pokroić w dowolne wielkości i grubości kawałki, ja raczej nie przykładam do tego zbyt dużej uwagi. Zupa po dodaniu włoszczyzny powinna się gotować około 30 minut, do momentu gdy warzywa są miękkie, ale spokojnie można je gotować dłużej – w sumie im dłużej tym więcej smaku będzie w zupie.

Przyprawy do zupy

Przypraw możesz użyć tak naprawdę dowolne, mają one wpływ na ostateczny smak dania i warto je dobrać do rodzaju zupy jaką przygotowujecie i wyróżniam tu kilka rodzajów przypraw:

• PODSTAWOWE przyprawy suszone (z torebki/opakowania ze sklepu) – najczęściej używam do zup liścia laurowego, ziela angielskiego, pieprzu pielonego lub w ziarnach i suszonych strąków papryczki chilli. Myślę, że używam tego praktycznie do wszystkich zup. W ilości na oko 3-6 liści laurowych, 5-8 kulek ziela angielskiego, 1 lub 2 suszone ostre papryczki (moje są naprawdę ostre więc nie dodaję więcej), jeśli dodaję papryczkę to raczej nie używam już pieprzu. Kiedy je dodawać do zupy? Ja dodaję w miarę na początku gotowania, razem z włoszczyzną.
• DODATKOWE przyprawy suszone (z torebki/opakowania ze sklepu) – nie sprawdzają się w każdej zupie, potrzebne jest małe rozeznanie co do czego pasuje i z czym się dobrze łączy. Więc jeśli naprawdę zaczynasz gotować to ten punkt niech nie zawraca Ci głowy, skup się na przyprawach podstawowych. Jeśli już jako tako sobie radzisz to badaj i testuj nowe przyprawy, sprawdzaj jak smakują do czego twoim zdaniem by pasowały, potem sprawdź do czego polecaj je producent, na opakowaniach prawie zawsze jest napisana do czego dana przyprawa się nadaje. Z dodatkowych przypraw ja czasami używam suszonej bazylii do zupy pomidorowej, majeranku do grochówki, kminu rzymskiego i nasion kolendry do zupy z soczewicy. Kiedy je dodawać do zup? Tu nie mam jasnej reguły i zasady,w tym przypadku wszystko zależy od rodzaju zupy. Majeranek i suszoną bazylię dodaję zazwyczaj pod koniec gotowania. Kmin i kolendrę razem z przyprawami podstawowymi – czyli w miarę na początku.
• ŚWIERZE ZIOŁA – najczęściej używam świeżej bazylii do zupy pomidorowej. Ale jest wiele ziół, którymi można przyprawić zupę. Najczęściej dodaje się je na sam koniec gotowania.
• ZIELENINA czyli natka pietruszki i koperek – używam ich bardzo często, zwłaszcza natki. Najczęściej dodaję je na sam koniec tuż przed jedzeniem zupy, nie do garnka, tylko posypuję posiekaną natką zupę, którą mam już nalaną na talerzu. Do zupy ogórkowej świetnie pasuje koperek, który dodaję pod koniec gotowani zupy do garnka. Często dodaję całe gałązki natki podczas gotowania zupy. Natka pietruszki świetnie pasuje chyba do wszystkich zup.
• CZOSNEK – często używam i bardzo lubię. Przekrojone na pół 2-3 ząbki czosnku dodaję razem z włoszczyzną lub jeśli chcę aby zupa miała bardziej wyraźny czosnkowy aromat – ścieram 1-2 ząbki czosnku pod koniec gotowania. Zawsze używam świeżego, chyba nie zdarzyło mi się użyć suszonego lub jakiegoś innego granulowanego czosnku.
• SÓL – bez soli nic nie będzie smakowało! Do zupy dodaję 2 płaskie łyżki soli na samym początku (uwaga ja gotuje zazwyczaj około 3 litrów zupy, jeśli robisz mniej to dodaj mniej soli bo może wyjść za słona) i na koniec gotowania sprawdzam czy nie trzeba zupy dosolić.

Kluczowy składnik w zupie

To właśnie jest część zmienna, która w dużej mierze sprawia, że zupa nabiera indywidualnego charakterystycznego dla jej rodzaju smaku! W przypadku gdy robisz zupę pomidorową to musisz dodać pomidory z puszki, przecier pomidorowy lub świeże pomidory. Gdy robisz ogórkową musisz dodać starte ogórki kiszone. Gdy robisz grzybową dodajesz grzyby itp. Więc ten kluczowy składnik decyduje o tym jaka będzie zupa, ale ten jeden składnik (lub grupa składników) sprawia, że mogą powstać różne rodzaje zup różniące się smakiem. Czasem ten kluczowy składnik wymaga jakieś dodatkowej obróbki lub dodatkowego przygotowania zanim włożysz go do garnka z zupą, ale bardzo często wystarczy go dodać razem w włoszczyzną do garnka lub na 10-15 minut przed końcem gotowania.

Śmietana do zupy

Często, ale nie zawsze stosuję się śmietanę do zabielania zup. Dodaję się ją na samym końcu gotowania zupy. Można dodać śmietanę 30% (opcja dla tych, który nie liczą kalorii) lub 12% lub 18%. Ja osobiście często dodaję trochę śmietany 30% (6-8 łyże), a następnie dodaję kilka łyżek śmietany 12 %. Słodką śmietankę 30% dodaję zazwyczaj pod koniec gotowania, a 12 lub 18% dodaję już po wyłączeniu gazu pod zupą. Kwaśną śmietanę dobrze jest zahartować przed dodaniem jej do zupy, czyli włóż kilka łyżek śmietany do miski, dodaj szczyptę soli i wlej kilka łyżek gorącej zupy. Wszystko dokładnie wymieszaj i wlej do garnka z gorącą zupą. Dzięki temu unikniesz tego, że śmietana się zważy. Jeśli używasz śmietany do zup unikaj śmietan z mleka w proszku i zagęszczanych różnymi dziwnymi rzeczami. Dobra śmietana jest zrobiona z prawdziwego mleka i nie ma żadnych dodatków i polepszaczy – czytaj więc opakowania.

Do zagęszczania zup niektórzy używają mąki –  wtedy dokładnie mieszasz 2-3 łyżki mąki z odrobiną wody (najlepiej użyć do tego celu trzepaczki) i wlej taką miksturę do garnka z zupą. Po dodaniu mąki zupa powinna się zagotować. Ja osobiście bardzo rzadko z tego korzystam i nie używam mąki do zagęszczania zup. Jedynie w przypadku robienia grochówki używam mąki do zrobienia zasmażki i taką zasmażkę (czyli usmażoną na maśle mąkę) dodaję do zupy.

Dodatki do zupy

Zupy są z reguły mało treściwe, to danie składa się w dużej mierze z wody, więc często dodaje się coś jakiś dodatek, który sprawia, że zupa syci na dłużej. Ja aktualnie używam jedynie kaszy jaglanej i zastępuje nią makarony i ryż. tobie też to polecam, bo kasza jaglana jest naprawdę bardzo zdrowa. Zarówno kaszę, makaron oraz ryż (czyli produkty często używane jako dodatek do zup)gotuje się w osobnym garnku według przepisu na opakowani. Następnie ugotowany makaron wykłada się na talerz i zalewa ugotowaną zupą.

Popularnym dodatkiem do zup są także ziemniaki (ja ich rzadko używam, bo nie cierpię ich obierać). Jeśli dodajecie ziemniaki do zupy to po obraniu ich i po pokrojeniu z drobna kostkę dodaj je do zupy na około 15 minut przed końcem gotowania. Ziemniaki gotują się znacznie szybciej niż inne warzywa korzeniowe.

Dodanie obranego  pokrojonego na mniejsze kawałki ziemniaka do zupy jest świetnym trikiem w przypadku gdy przesolicie zupę. Ziemniak wchłania nadmiar soli i dzięki temu uda się przesoloną zupę uratować i będzie nadawać się do jedzenia.

 Ile czasu gotuje się zupa

Oczywiście wszystko zależy od jej rodzaju, ale moim zdaniem powinna gotować się przynajmniej godzinę, a jeśli robicie rosół to 2-3 godziny są potrzebne aby wydobyć z mięsa i warzyw dużo aromatu. Rosół jest bardzo prostą zupą, jednak pamiętajcie aby gotować go naprawdę na małym ogniu dość długo i aby dodać 2-4 razy więcej wszystkich składników potrzebnych do przygotowania wywaru.

Czas gotowania zależy też od mięsa jakiego użyjecie do przygotowania zupy, kurczak gotuje się szybko, stara kura lub wołowina może gotować się kilka godzin zanim będzie miękka.

I na koniec kilka przepisów na proste zupy

• Zupa pieczarkowa przepis tu i tu
• Zupa kalafiorowa przepis tu
• Zupa z fasolki szparagowej przepis tu
• Zupa krem z batatów przepis tu
• Zupa pomidorowa przepis tu i tu
• Zupa szczawiowa przepis tu
• Zupa krem z pieczonej papryki przepis tu
• Zupa z młodej kapusty przepis tu
• Zupa krem z brokułów przepis tu