Świeże i suszone zioła oraz przeróżnego rodzaju przyprawy codziennie goszczą w mojej kuchni i przypuszczam, że Wy także nie możecie się obyć bez swoich ulubionych przypraw. Ziła i przyprawy to nie tylko dodatki smakowe używane podczas gotowania. Wiele z nich ma właściwości zdrowotne. Na pewno wiecie, że z mięty można zrobić pyszne mojito, a miętowa herbatka lub krople miętowe wspomogą nas także przy problemach żołądkowych. Dziś będzie o wykorzystaniu różnych ziół i przypraw w celach zdrowotnych czyli kilka słów o aromaterapii.
Co to jest aromaterapia?
Kilka lat temu aromaterapia kojarzyła mi się z serią żeli pod prysznic, które jak głosiły napisy na opakowaniu oraz liczne reklamy w TV, miały podczas kąpieli działać uspokajająco lub dodawać energii. Zapachy mi odpowiadały i mycie się nimi sprawiało mi przyjemność, jednak ich właściwości uspokajające i wspomagające organizm były raczej niewielkie. Dlatego wtedy uważałam, że aromaterapia to raczej ściema i tani chwyt marketingowy i że wszystko co ładnie i intensywnie pachnie jest w jakiś sposób związane z aromaterapią i ma aromaterapeutyczne działania. A aromaterapeutyczne działania było dla mnie równoznaczne z brakiem działania, ściemą, a w najlepszym wypadku efektem placebo.
Dlaczego żel pod prysznic reklamowany jako aromaterapeutyczny nie działa? Ponieważ aromaterapia to nie intensywnie pachnący żel czy płyn do kąpieli, czy jakaś syntetyczna świeczka zapachowa. Aromaterapia, jak się później dowiedziałam to dział medycyny naturalnej (niekonwencjonalnej), który polega na wykorzystywaniu naturalnych olejków eterycznych, które są wytwarzane przez różne części różnych roślin. Olejki aromaterapeutyczne intensywnie pachą i niewątpliwie aromaterapia ma związek z zapachami, jednak sam fakt, że coś ładnie pachnie nie sprawi, że zniknie nam na przykład katar czy ból brzucha.
Prawdziwe olejki aromaterapeutyczny nie są syntetycznie tworzone w laboratoriach, tylko są pozyskiwane z roślin. Dzięki temu olejek eteryczny pozyskany z mięty jest mieszaniną wielu różnych substancji i związków chemicznych, które bardzo często mają działanie synergiczne wzajemnie się uzupełniają i razem działają mocniej i silniej na organizm ludziki niż pojedynczy związek chemiczny. Poza tym olejki eteryczne są bardzo mocno skoncentrowane i mają właściwości zbliżone do roślin z której są pozyskane. Czyli np. mięta między innymi wspomaga pracę przewodu pokarmowego, więc olejek miętowy będzie działał 100% bardziej niż herbatka miętowa zaparzona z jednej torebki. Dlatego olejki aromaterapeutyczne trzeba stosować z rozwagą i trochę się na ich temat dowiedzieć bo to naprawdę mocne środki, a ich nieumiejętne stosowanie może przyczynić się do pewnych problemów zdrowotnych.
Po co rośliną olejki eteryczne?
Większość roślin wytwarza różnego rodzaju olejki eteryczne, które przydają im się do np. do wabienia niektórych owadów, dzięki którym może odbyć się zapylenie roślin, lub wytwarzają dane olejki aby odstraszyć jakieś zwierzęta. Większość roślin te olejki wytwarza, ale tylko niektóre z nich są przydatne dla człowieka i nie ze wszystkich roślin da się też pozyskać takie olejki. Warto też zaznaczyć, że rośliny wytwarzają olejki eteryczne w różnych częściach. Niektóre w kwiatach, niektóre w liściach inne w korze lub korzeniach albo owocach.
Olejek z oregano – pierwszy olejek w moim życiu
Gdy trafiłam na olejek z oregano moja wizja aromaterapii całkowicie uległa zmianie. W sumie nawet dokładnie nie pamiętam jak to się stało, że o tym olejku usłyszałam, ale tak jakoś wyszło, że go kupiłam i zaczęłam stosować pierwszy raz chyba w okresie przeziębienia i zaczęłam bardziej dogłębnie badać temat na początku samego olejku z oregano, a potem ogólnie aromaterapii. Z zaskoczeniem odkryłam, że ta aromaterapia rzeczywiście działa i olejki eteryczne są naprawdę mocne skuteczne i trzeba z nimi uważać. Olejek z oregano jest szczególnie „niebezpieczny” zwłaszcza jeśli kupicie od dobrego dostawcy, który sprzedaje olejki w czystej, nierozcieńczonej i niezafałszowanej formie. Jest to jeden z najmocniejszych olejków, który trzeba stosować z rozwagą i co nieco poczytać o tym jak i kiedy go stosować.
Na co działają olejki eteryczne?
Olejki eteryczne mogą łagodzić lub usuwać bardzo wiele dolegliwości. Tak jak wspominałam wcześniej różne gatunki roślin wytwarzają różne olejki o różnych właściwościach. Często olejki aromaterapeutyczne ich zapachy i właściwości są Wam dobrze znane, bo dobrze znacie daną roślinę, z której olejek jest pozyskany. Na przykład lawenda, na pewno kojarzycie jej zapach i wiecie doskonale jak wygląda, i na pewno większość z Was wie, że ma właściwości uspokajające i wspomaga organizm podczas różnego rodzaju przemęczeń, stresów i wysiłków psychicznych (a poza tym odstrasz mole 🙂 ) . Wspominana już mięta dobrze działa podczas różnego rodzaju zaburzeń pracy przewodu pokarmowego, dlatego olejek miętowy jest polecany między innymi podczas różnego rodzaju niestrawnościach, wzdęciach, bólach żołądka itp. Olejków aromaterapeutycznych jest bardzo dużo i na pewno jeśli szukacie konkretnego olejku na konkretne schorzenie to na pewno takowy istnieje, oczywiście dobrze jest skonsultować się z jakimś specjalistą, który ma wiedzę i doświadczenie w aromaterapii. Nie chcę tu opisywać poszczególnych olejków ich działania i stosowania, bo po pierwsze nie znam się na tym aż tak dobrze, a po drugie ten post był by naprawdę bardzooo długiii. Powiem Wam tylko ogólnie, że wiele wieków aromaterapeutycznych ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne, wspomagające układ odpornościowy. Wiele z nich bardzo dobrze działa przy różnego rodzaju przeziębieniach, problemach z górnymi drogami oddechowymi (na przykład olejek z oregano, tymianku, sosny, jodły). Wiele olejków dobrze działa na różnego rodzaju problemy dermatologiczne (można je wykorzystywać do przygotowywania różnego rodzaju kosmetyków). Niektóre dobrze wpływają na nasz stan psychiczne, łagodzą napięcia nerwowe, wspomagają organizm w sytuacjach stresowych (choćby wspomniana wcześniej lawenda, ale także wiele olejków cytrusowych ma te właściwości).
Aromaterapia w domu – jak stosować olejki aromaterapeutyczne?
Wspominałam o tym, że moim pierwszym olejkiem z jakim miałam styczność był olejek z oregano – stosowałam go wewnętrznie, co jak się później dowiedziałam nie jest najlepszym sposobem na przyjmowanie olejków aromaterapeutycznych.
Zgodnie z zasadami aromaterapii popularyzowanymi w Polsce olejki aromaterapeutyczne można aplikować na skórę, można używać ich do kąpieli aromaterapeutycznych, można używać ich do inhalacji. W Polsce nie poleca się spożywania olejków wewnętrznie (czyli po prostu ich zjadania), przeczytałam ostatnio, że wewnętrzne aplikowanie olejków sprawia, że w procesie trawienie związki zawarte w olejkach ulegają rozkładowi i nie działają już tak skutecznie jak w formie nieprzetrawionej. Ma to dla mnie sens, ale z drugiej stronie moja wewnętrzna aplikacja olejku z oregano pomogła mi na moje dolegliwości, poza tym w USA aromaterapeuci polecają także spożywanie olejków, więc tak naprawdę musicie sami zdecydować jaką formę aplikacji olejków wybierzecie i czy chcecie je stosować także wewnętrznie czy nie.
O stosowaniu na skórę słów kilka: Właściwie każdy olejek można aplikować na skórę, czyli po prostu w skórę wmasowywać. Pamiętajcie tylko żeby nie stosować olejków w formie nierozcieńczonej!!!! Tak jak pisałam wcześniej olejki są bardzo mocno skoncentrowane i mogą powodować podrażnienia skóry, poza tym nie ma potrzeby aplikowania tak silnie działających środków w takich dużych nierozcieńczonych ilościach. Pamiętajcie, że olejki nie rozpuszczają się w wodzie, więc nie rozcieńczajcie ich w wodzie. Najlepiej do rozcieńczenia użyć jakiegoś innego oleju. Możecie użyć olejów przeznaczonych do masażu, albo zwykłego oleju jadalnego. Oczywiście lepiej żeby takie oleje były tłoczone na zimno i nierafinowane, ale w ostateczności możecie użyć zwykłego oleju rzepakowego. Zdecydowanie lepiej i bezpieczniej jest wymieszać olejek z oregano z olejem jaki macie w lodówce niż użyć w formie nierozcieńczonej. Po prostu do kilku łyżek zwykłego oleju wkrapiacie kilka kropli olejku aromaterapeutycznego i wmasowujecie go w ciało. Tylko uwaga nie wcierajcie takiego olejku w błony śluzowe i uważajcie aby nie zatrzeć sobie oczu. Polecam w ogóle omijać twarz podczas aplikowania olejków (kontakt olejków z oczami może być naprawdę niebezpieczny). Dobre efekty daje masaż połączony z wmasowywaniem olejków w ciało (zwłaszcza podczas różnego rodzaju napięć i stresów). Podczas kataru i przeziębień dobrze jest masować sobie klatkę piersiową taką miksturą olejku np. tymiankowego i oleju. Dlaczego olejki wmasowywane w skórę działają? Kiedyś powiedziała bym, że to jedzenie olejków przynosi lepsze efekty, dziś wiem, że olejki przenikają do wnętrza organizmu przez pory w skórze i dostają się bezpośrednio do krwi. Pomijają dzięki temu przewód pokarmowy i nie ulegają w nim przemianom, dlatego w ten sposób mogą działać szybciej i lepiej. Jakiś czas temu zaaplikowałam sobie masaż ze sporą ilością olejku z oregano i tymianku (jeszcze wtedy sceptycznie podchodziłam do takiej formy dostarczania olejków) powiem Wam, że trochę przedawkowałam te olejki, czułam się naprawdę dziwnie i od tego czasu wiem, że wmasowywanie olejków (oczywiście rozcieńczonych) naprawdę działa i takie olejki wnikają do naszego organizmu przez skórę i nie trzeba wcale dużo aby działały. Poza tym aplikowane na skórę olejki pachną, czujemy zapach olejków, a to też działa na nasz organizm.
O kąpielach z olejkami aromaterapeutycznymi słów kilka: osobiście nie korzystam z tej metody bo po prostu nie mam wanny tylko prysznic. Ale podobno można dodawać kilka kropel olejków do kąpieli i zrobić sobie kąpiel relaksacyjną (jeśli dodamy olejki, które działają odprężająco), lub kąpiel wspomagającą nas przy przeziębieniu i katarze. Olejki podczas kąpieli wnikają w skórę, oraz mamy też jednocześnie inhalację (czyli cząsteczki olejku unoszą się wraz z ciepłą wodą, ładnie pachną i wnikają do naszych dróg oddechowych). Pamiętacie, że nieco wyżej pisałam, że olejki aromaterapeutyczne nie rozpuszczają się w wodzie? Dlatego, do kąpieli również lepiej jest wlać olejek w formie rozcieńczonej. Czyli mieszamy kilka kropli olejku z innym zwykłym olejem, lub dodajemy kilka kropli do jakiegoś płynu lub soli do kąpieli i wtedy dopiero dodajemy do wanny z wodą.
O inhalacji olejkami kilka słów: inhalacja to chyba najbardziej znany sposób aplikowania roślinnych olejków eterycznych. Inhalować można się na kilka sposobów. Najbardziej popularne jest nachylanie się nad miską z ciepłą wodą i wdychanie oparów olejku, który wcześniej się do miski wkropiło. Ja osobiście korzystam z tej metody sporadycznie, jest dla mnie po prostu za dużo roboty z przygotowaniem tego wszystkiego. Poza tym jeśli chcecie z takiej opcji skorzystać to pamiętajcie, aby woda nie była zbyt gorąca (większość olejków ulega rozpadowi w wysokich temperaturach). Można też wykorzystać kominek aromaterapeutyczny, na pewno wiecie jak on wygląda i jak działa. Na dół do kominka wkładacie zapaloną świeczkę, która podgrzewa wodę wlaną do pojemniczka. Do wody wkrapla się kilka kropel olejku i zapach unosi się po całym pomieszczeniu. Taka metoda jest fajna, pomieszczenie ładnie pachnie, a my wdychamy olejki. Tylko ponownie pojawia się problem ze zbyt wysoką temperaturą jaką osiąga olejek w kominku, a zbyt wysoka temperatura sprawia, że olejki się zmieniają i nie działają już tak dobrze. Więc jeśli chcecie korzystać z takich kominków to pamiętajcie, żeby pilnować aby woda w nim nie była zbyt gorąca i po kilku minutach gasić świeczkę, a gdy woda w miseczce wystygnie ponownie ja zapalić. Wiem jest to dość problematyczne, osobiście korzystam z kominka aromaterapeutycznego, ale nie zawracam sobie głowy tym żeby pilnować temperatury w kominku. Po prostu stosuję go jako dodatek umilający życie i łanie pachnący w domu, mam świadomość, że w ten sposób nie wykorzystuje się całego potencjału drzemiącego w olejkach. Jest jeszcze jedna metoda jaką można wprowadzać olejki eteryczne do organizmu w postaci inhalacji. Można zaopatrzyć się w nawilżacz powietrza lub jakiś dyfuzor do olejków, który ich nie podgrzewa (są takie ultradźwiękowe) i dzięki temu mamy pewność, że olejki się nie rozpadają i działają ta jak maja działać.
O jedzeniu olejków eterycznych kilka słów: tak jak pisałam wcześniej ja swoją przygodę z olejkami zaczęłam od jedzenia olejku z oregano. Myślałam, że jest to jedyny skuteczny sposób zażywania olejków, który na pewno działa. Jak się okazało nie jest to jedyna możliwość przedostania się olejków do naszego wnętrza. Sami decydujecie o tym, czy jecie olejki czy też nie. Ja olejek z oregano nadal przyjmuję wewnętrznie przy różnego rodzaju infekcjach i przeziębieniach. Właściwie to w przypadku przeziębieni nie korzystam z żadnych leków (zwłaszcza antybiotyków) tylko jem olejek z oregano. I jest to jedyny olejek jaki stosowałam wewnętrznie. Jeśli decydujecie się na spożywanie olejków (zwłaszcza olejku z oregano) to pamiętajcie aby nie spożywać ich w formie nierozcieńczonej. Olejek jest naprawdę mocny, mój mąż popełnił ten błąd, i kropelka olejku z oregano kiedyś przykleiła mu się do gardła, w konsekwencji zaczął kaszleć i o mało co się nie udusił, krztusić się itp. nie był to przyjemny widok dla mnie i miłe przeżycie dla niego. Dlatego nigdy nie przyjmujcie kropelek olejku bezpośrednio do ust. Najlepiej rozcieńczyć olejek w oliwie z oliwek – do łyżeczki oliwy wkrapiam 2-3 krople olejku z oregano, dodatkowo mieszam wszystko z jogurtem lub kefirem naturalnym i w takiej postaci zjadam. Dzięki temu olejek jest równomiernie rozcieńczony w większej ilości innej substancji i nie podrażnia przewodu pokarmowego. Nie przesadzajcie z ilościami olejków, oregano ma silne właściwości bakteriobójcze i jego długotrwałe stosowanie sprawia, że niszczycie także dobre bakterie mieszkające w waszych jelitach, czyli w dużych dawkach działa tak samo jak antybiotyk. Ogólnie z olejkami trzeba uważać (zwłaszcza z ich dawkowaniem) i polecam zapoznanie się z ich właściwościami oraz zaczerpnięcie informacji od specjalistów zajmujących się aromaterapią.
Uwaga na podróbki
Poza tym jeśli chcecie spożywać olejki wewnętrznie to pamiętajcie, że muszą to być dobrej jakości olejki. Ogólnie lepiej jest kupować olejki z pewnych źródeł, od firm, które nie rozcieńczają olejków nie dodają do nich innych tańszych i syntetycznych dodatków. Wybierając olejki nieco droższe, z pewnych źródeł możecie mieć pewność, że będą one dobrze działać i mają w sobie pełen zestaw naturalnych składników. Zwracajcie też uwagę na różne dziwne mieszanki aromaterapeutyczne i na to, że czasem są dostępne w sprzedaży różne dziwne olejki, które z olejkami aromaterapeutycznymi nie mają nic wspólnego, np. olejek jabłkowy, gruszkowy. Olejki zapachowe to nie olejki aromaterapeutyczne. Olejki zapachowe są bardzo często olejkami syntetycznymi i nie mają właściwości terapeutycznych.
Ile kosztują olejki aromaterapeutyczne?
Ceny olejków są różne i zależą od tego z jakie rośliny są pozyskane, czy roślina ta jest łatwo dostępna, czy pozyskanie z niej olejku jest łatwe i czy można uzyskać dużo czy mało olejku z jakiejś konkretnej ilości danej rośliny. Na przykład najdroższym na świecie olejkiem jest olejek różany, a to ze względu na to, że aby pozyskać 1 kg olejku trzeba użyć aż 4 tony płatków róży. Olejek różany zatem nie kosztuje 15 zł. Jeśli ktoś sprzedaje olejek różany w tak niskiej cenie możecie być pewni, że jest on fałszowany. Jednak olejki z niektórych roślin są dużo tańsze, ze względu na to, że produkcja jest bardziej wydajna. Na przykład dobry olejek cytrusowy można już kupić za kilkanaście – kilkadziesiąt złotych. Całkiem dobry olejek z oregano czy tymianku można kupić za nieco ponad 100 zł.
Gdzie kupić dobre olejki aromaterapeutyczne?
Ja olejki kupuję najczęściej tu: ecospa.pl i tu: www.drbeta.pl . Olejek z oregano kupowałam z firmy Now Food’s (kupiłam go w sklepie zielarskim). Ale ostatnio zrobiłam zamówienie olejków tu: sklep.klaudynahebda.pl – polecam Wam to miejsce gorąco, sklep prowadzi Klaudyna, która jest maniaczką olejków i różnych ziołowych specyfików, zna się na tym i ja osobiście mam do niej i do jej produktów duże zaufanie. Poza tym zajrzyjcie koniecznie na jej bloga, ona naprawdę zna się na olejkach i swoją wiedzą chętnie się dzieli z innymi, wiec jeśli potrzebujecie więcej fachowej wiedzy na temat aromaterapii to zajrzyjcie do niej koniecznie.
Ostrzeżenie!
Na koniec jeszcze uwagi końcowe, oczywiście zażywacie i korzystacie z olejków na własną odpowiedzialność. Szczególną ostrożność powinny zachować kobiety w ciąży i karmiące piersią, osoby mające skłonność do różnego rodzaju alergii, w niektórych chorobach też są pewne przeciwwskazania do stosowania lejków więc musicie się zorientować co i jak żeby sobie nie zaszkodzić.